Wersja twojej przeglądarki jest przestarzała. Zalecamy zaktualizowanie przeglądarki do najnowszej wersji.

Principles of Chemistry

Ameryk i kiur

W czerwcu 1944 roku cyklotron na Uniwersytecie Kalifornijskim został przygotowany do syntezy kolejnego pierwiastka transuranowego. Seaborg wraz ze współpracownikami zaplanowali bombardowanie plutonu-239 cząstkami alfa. Ponieważ cząstki alfa, czyli jądra helu, mają ładunek +2 to spodziewano się uzyskać pierwiastek o liczbie atomowej 96, gdyby jądra powstającego pierwiastka emitowały neutrony. Natomiast jeżeli powstający izotop wyemituje protony zamiast neutronów to powinien powstać pierwiastek o liczbie atomowej 95. Ponieważ podczas bombardowania plutonu cząstkami alfa powstaje wiele produktów zidentyfikowanie co jest czym jest trudne. Jedynie dokładna analiza pozwoli stwierdzić czy w próbce znajduje się pierwiastek o liczbie atomowej 96. Przewidywane procesy można przedstawić w postaci łańcucha przemian. Izotop plutonu-239 absorbując neutron tworzy pluton-240, który pochłaniając kolejny neutron przechodzi w pluton o masie atomowej 241. Jądro tego izotopu emituje cząstkę beta tworząc pierwiastek o liczbie atomowej 95. Ten pierwiastek absorbując kolejny neutron przechodzi w izotop o masie 242, który z kolei podczas emisji beta tworzy pierwiastek o liczbie atomowej 96 i masie 242.

Ostatecznie produkt, który otrzymali Seaborg, Ralph Arthur James i Albert Ghiorso, był izotopem pierwiastka o liczbie atomowej 96 i masie 242. Zastosowana metoda polegała na umieszczeniu na folii platynowej próbki azotanu plutonu, odparowaniu roztworu i wygrzaniu stałego azotanu do tlenku. Tlenek plutonu poddano działaniu strumienia neutronów w cyklotronie, a następnie produkt rozpuszczono w kwasie azotowym. Z roztworu strącono osad wodorotlenków stosując roztwór amoniaku. Po rozpuszczeniu osadu wodorotlenków w kwasie nadchlorowym poddano roztwór chromatografii jonowymiennej wydzielając oczekiwany pierwiastek. Nazwą kiur uhonorowano małżeństwo Marii i Piotra Curie, pionierów w badaniach nad radioaktywnością pierwiastków.

Drugi z pierwiastków – ameryk – został wydzielony w styczniu 1945 roku w sposób analogiczny jak kiur. Przy jego odkryciu zespół Seaborga uzupełnił Leon Owen Morgan. Nazwa oczywiście została nadana na cześć Ameryki, ale nawiązuje do nazwy innego pierwiastka – europu. Wydzielenie ameryku i kiuru było tak skomplikowane i uciążliwe, że podczas prac nad tymi pierwiastkami w Berkeley posługiwano się nazwami pandemonium (piekło, sądny dzień, absolutny chaos z języka greckiego) i delirium (szaleństwo z języka łacińskiego).